Spośród instrumentów smyczkowych wchodzących w skład orkiestry symfonicznej szczególną barwą dźwięku wyróżnia się wiolonczela. Jej głębokie aksamitne brzmienie o zakresie tenorowo-basowym nadaje utworom romantyczny charakter. Instrument ten postrzegany jest głównie jako nadający się do gry zespołowej. Ale światowa i polska literatura muzyczna stworzyła przestrzeń dla wirtuozów wykonujących kompozycje solowe z akompaniamentem fortepianu. Dzięki temu melomani mogą podziwiać wszystkie możliwości interpretacyjne tego instrumentu.
Od baroku do muzyki współczesnej
Najbardziej charakterystyczne utwory z pierwszoplanową rolą wiolonczeli to dzieła barokowego kompozytora Jana Sebastiana Bacha. W salach wielu filharmonii rozbrzmiewają sonaty na wiolonczelę klasyka wiedeńskiego Ludwiga van Beethovena i twórców z epoki romantyzmu Fryderyka Chopina czy Johannesa Brahmsa. Słynne są też XX wieczne koncerty wiolonczelowe Arama Chaczaturiana, Dymitra Szostakowicza i Witolda Lutosławskiego.
W repertuarze Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” pojawiają się recitale z utworami współczesnych kompozytorów. Poprzez zastosowanie niekonwencjonalnych środków wyrazu artystycznego wykonawcy ukazują, że wiolonczela ma nieograniczone możliwości akustyczne i techniczne.
Pole do popisu dla młodych muzyków
Co dwa lata odbywa się w Warszawie Międzynarodowy Konkurs Wiolonczelowy im. Witolda Lutosławskiego. Obowiązuje w nim granica wieku uczestników do 28 lat. Młodzi muzycy grający na wiolonczelach od najmłodszych lat mają okazję do zaprezentowania swojego kunsztu wykonawczego. W wielu edycjach konkursu polscy instrumentaliści zajmowali eksponowane miejsca.
Nie wszyscy absolwenci konserwatorium muzycznego znajdują zatrudnienie w dużych orkiestrach symfonicznych. Wielu z nich gra w zespołach kameralnych na mniejszych salach koncertowych. Wiolonczela bywa też w składzie instrumentalnym kapel rockowych oraz improwizujących zespołów jazzowych. Światową sławę zdobył chorwacki duet młodych wiolonczelistów grający covery popularnych utworów muzyki rozrywkowej.
Wiolonczele akustyczne w różnych rozmiarach
Naukę gry na wiolonczeli można zacząć już we wczesnym wieku. Dla początkujących uczniów szkół muzycznych dostępne są w sklepach modele mniejsze od pełnowymiarowych. Te w rozmiarach 1/4, 2/4 i 3/4 są wykonane według wysokich standardów obowiązujących w instrumentach smyczkowych dla profesjonalistów. Warto wybrać do nauki gry wiolonczelę, która w XXI wieku przeżywa swój prawdziwy renesans.
