Najwygodniej byłoby opisać przebieg uzależnienia na podstawie korzystania z najbardziej stereotypowej używki, czyli alkoholu, ale wzmacnianie stereotypów nigdy nie jest dobre i przyczynia się do przyjęcia tezy, że człowiek może uzależnić się jedynie od napojów wysokoprocentowych, papierosów czy różnego rodzaju narkotyków. Fakty są zupełnie inne – człowiek może uzależnić się od wszystkiego, co wywołuje w jego mózgu określone procesy chemiczne. Przykładowo, kiedy zjemy coś słodkiego, czujemy się odrobinę weselej. Przyczyna takiego stanu rzeczy jest bardzo prosta – cukier działa pobudzająco na nasz organizm, a mózg zaczyna wydzielać dopaminę, która potocznie określana jest mianem hormonu szczęścia. Ów hormon łatwo jest sprowadzić do pewnej patologii: nasz organizm nie jest w stanie myśleć długoterminowo, więc przy każdym spożyciu czegoś słodkiego nasza reakcja będzie w gruncie rzeczy bardzo podobna. Innymi słowy, możemy czuć się szczęśliwsi na zawołanie. Wydaje się, że w tym momencie można już zauważyć mechanizm, który zaważy na wykształceniu uzależnienia od cukru.
Bądź racjonalny
Używek nie należy demonizować, bo wszystko jest dla ludzi i jeśli umiemy sobie radzić z nimi w miarę odpowiedzialnie, to nie ma w nich niczego wybitnie złego. Problemem w przypadku profilaktyki uzależnień jest to, że najczęściej zwraca się uwagę na to, by nie korzystać z używek zbyt często. To oczywiście ważna sugestia, ponieważ jeśli korzystamy z używki dzień w dzień, siłą rzeczy przyzwyczaimy do niej nasz organizm i dosyć trudno będzie nam przerwać ciąg, w który wpadniemy. Nadal jest to jednak uzależnienie dosyć mechaniczne i stosunkowo proste do uratowania przez dobrego terapeutę. O wiele trudniej jest w przypadku, kiedy korzystamy z używki w nieadekwatnym stanie emocjonalnym, ponieważ ów stan przyczynia się do nawiązania czegoś w rodzaju silnej więzi emocjonalnej z używką, która to więź staje się przyczyną uzależnienia psychicznego, z którego znacznie trudniej jest się wydostać bez detoksu i długiego odwyku. Stanów emocjonalnych, w których należy unikać sięgania po używki, jest pięć: kolejno mowa tutaj o znudzeniu, samotności, złości, smutku i zmęczeniu. Stany te są wynikiem dyskomfortu, który odczuwamy. Organizm każe nam się czuć w określony sposób, by zmotywować nad do rozwiązania problemu, który jest przyczyną nudy czy wielkiego żalu. Kiedy jednak sięgniemy w tym momencie po używkę, pokazujemy organizmowi magiczną drogę ucieczki od problemu, a droga ta jest w gruncie rzeczy bardzo szybka i bezproblemowa, przynajmniej na pierwszy rzut oka.
Uzależnienie
Kiedy używka staje się metodą ucieczki od problemów, człowiek jest już w sidłach uzależnienia i najprawdopodobniej będzie potrzebował pomocy, by się z nich wydostać. Nałóg stanie się czymś w rodzaju panaceum na wszystkie problemy w pracy czy w życiu prywatnym – zamiast konfrontować się z wyzwaniem stawianym przez życie, osoba uzależniona będzie uciekać do fałszywego poczucia komfortu, tworzonego przez używkę. Problemy, zamiatane w taki sposób pod dywan, nie będą jednak znikać i zaczną się jedynie piętrzyć, by ostatecznie zupełnie osobę uzależnioną przytłoczyć i obezwładnić. Należy zatem bezwzględnie pamiętać o tym, że używki są rozrywką dla osób, które znajdują się w dobrej kondycji psychicznej i znają umiar na tyle, by nie zacząć ich nadużywać.
